စစ္ တပ္ ဘာ ေၾကာင့္ သ မၼ တ အ ေ ပၚ ေ ရာ က္ ေ န လဲ
ကာခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လႈိင္
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံျခဳံေရးေကာင္စီ (ကာလုံ)အဖြဲ႔ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တျခားလုံျခဳံေရးရာ ကိစၥေတြကုိ ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မယ္မသိရေသးေပမဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥမွာ ေတာ္ေတာ္ အေရးပါလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတဲ့ကိစၥ (power to grant amnesty) မွာသာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ကာလုံအဖြဲ႔ရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔အညီ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)မွာဆုိထားတဲ့အတြက္ ကာလုံရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ နားလည္ထားၾကပါတယ္။
ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ကေတာ့ သမၼတဟာ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္ေပးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္လုိကိစၥမွာ ကာလုံေထာက္ခံခ်က္မလုိဘဲ သမၼတက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကာလုံက သမၼတအထက္ေရာက္ေန
လက္ေတြ႔မွာ ၂၀၁၂ ခု ဇႏၷ၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ေခါင္းစဥ္သာ လႊတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အမည္တပ္ထားေပမဲ့ ျပစ္ဒဏ္ သက္သာေအာင္ ေလွ်ာ့ေပါ့တာေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ ေရွ့ေနအေတာ္မ်ားမ်ားက မွတ္ယူၾကပါတယ္။
သတင္းစာမွာ အမိန္႔အျပည့္အစုံထြက္လာေတာ့မွ ေခါင္းစဥ္က ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ) ျဖစ္ေနပီး အမိန္႔စာသားက ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ျဖစ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)(ခ) ၂မ်ိဳးလုံးကုိ စြက္ဘက္ က်င့္သုံးေနတဲ့အတြက္ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ထက္ ပုိပီး လက္ေစာင္းထက္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။
တည့္တည့္ေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အထက္မွာ ရွိေနတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္ဗိုလ္က ၆ ဦးပါေနတာမုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႔အထက္မွာ အျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
ကာလုံမွာ စစ္တပ္က ဘာေၾကာင့္ ၆ မဲအသာရေနလဲ
ကာလုံအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦး
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ဘယ္ႏွစ္ဦးပါသလဲျပန္ၾကည့္ရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္-ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳဴပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစုိး၀င္း ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္း၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ကုိကုိနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ၾကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသိန္းေဌးတုိ႔ ၅ ဦးဟာ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္အရာရွိေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒုသမၼတ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးကလဲ ၾကံ့ဖြံအမတ္ေတြက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမဟုတ္ဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၂၅ ရာႏွဳန္း စစ္ဗုိလ္အုပ္စုက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမုိ႔ အဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ၆ မဲ အသာစီး ရထားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ တြက္ၾကည့္ရင္ ကာလုုံရဲ႕ ၅၅%က စစ္တပ္က စစ္ဗိုုလ္ေတြသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ သာ ဆက္ပီး အတည္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေနာင္လာမဲ့ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္ တတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္စတဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း အသီးသီးမွာလဲ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က အျမဲတန္း ၆မဲ အသာစီးရေနအုံးမယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္အဖြဲ႕၀င္ ၅ ဦးမွာ ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းကလြဲရင္ က်န္ေလးဦးက အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ေတြျဖစ္ေနလုိ႔ ဒီ ၅ ဦးလုံးကုိ အရပ္သားလုိ႔ ထားတြက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ သမၼတက ဥကၠဌလုိ႔ဆုိေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ စစ္တပ္က ၆မဲအသာစီးရထားတဲ့အတြက္ တကဲ့ဆုံးျဖတ္ခြင့္ အာဏာက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္မွာမရွိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ လက္ထဲမွာသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အဖြဲ႕အစည္းလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းတခ်ိဳံက ယူဆတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးေရးနဲ့ ပတ္သက္ပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ့သေဘာထားဘာလဲ- သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းရွိသလား-ေနာက္ကြယ္မွာ ဦးသန္းေရႊရဲ့ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ရွိႏုိင္သလားဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြလဲ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းဘုိ႔ လုိသလား
အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ့ အေရးပါမႈဟာ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာတဲ့အပုိင္းမွာ ပုိပီး ေပၚလြင္လာပါတယ္။
အေရးေပၚ အေျခအေနေတာင္မွ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။
ျပည္သူေတြရဲ့ အသက္အုိးအိမ္ စည္းစိမ္ထိပါးေစမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ိဳးဆုိရင္ သမတ ဦးသိန္းစိန္က အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးလုံးနဲ့ ညွိေနစရာမလုိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္၊ ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစိုး၀င္း၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိ ၄ ဦးနဲ႔ညွိပီး အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး
ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိတုိ႔ ၂ ဦးဟာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာႏုိင္တဲ့ ၀န္ၾကီးေတြမုိ႔ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႔မွာေတာင္ တျခား၀န္ၾကီးေတြထက္ အာဏာပုိၾကီးမားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြ ျဖစ္ေနတဲ႔ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္အေရးေပၚအေျခအေနကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးမႈျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္နဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ လက္လႊတ္ရမဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေရာက္ေအာင္ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈေတြျဖစ္ပီဆုိရင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အခ်ိန္၁ ႏွစ္ၾကာမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာပီး ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ လႊဲအပ္ေပးရမယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒနဲ့ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ (အမ်ားထင္သလုိ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းစရာမလုိဘဲ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတကလႊဲေျပာင္း အပ္ႏွင္းေပးမဲ႔ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ကုိ လက္ခံယူဘုိ႔ ထုိင္ေနရုံသာ လုိပါတယ္)။ တႏွစ္ျပည့္ပီးလုိ႔ ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္တုိးေပးဘုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ေတာင္းခံလာရင္ ၆ လ သက္တမ္း ၂ ၾကိမ္ထိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က တုိးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သေဘာကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ၂ ႏွစ္ထိ အေျခခံဥပေဒအရ တရား၀င္ အာဏာသိမ္းထားခြင့္ရွိေအာင္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ က်ားကန္ေပးထားတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီတဖြဲ့လုံးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ျပင္ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ တရား၀င္ ၂ ႏွစ္ အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိတဲ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိႈင္အေနနဲ႔ ဦးသန္းေရႊရဲ့ၾသဇာကလြတ္ေအာင္ ဦးေန၀င္းအေပၚ ဦးသန္းေရႊ လုပ္ခဲ့သလုိ ဦးသန္းေရႊနဲ့ မိသားစုကုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်တဲ့ထိ အာဏာစက္ျပဘုိ႔ၾကိဳးစားမလားဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမတနဲ႔ ကာလုံ
ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ သမတရဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတယ္လုိ႔ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ Transnational Institute (TNI) က ယူဆပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေရးပါတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ေတာ့မယ္ဆုိရင္ သမတဟာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ တုိင္ပင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ (တုိင္းျပည္ရဲ့ သတ္မွတ္ေနရာေတြမွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း) ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ တရားစီရင္ေရး အာဏာေပးထားမဲ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကျငာမဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးဆုိရင္လဲ သမၼတကသာ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။
ခုလို အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတဲ့အတြက္ သမၼတနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ၂ ဦးအနက္ တဦးဦးက အာဏာကုိ အလြန္အက်ံြ သုံးတာမ်ိဳးမျဖစ္ဘုိ႔အျပင္ ေနာက္ထပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊလုိ အာဏာရွင္မ်ိဳး မေပၚေအာင္ တားျမစ္ထားတဲ့သေဘာလုိ႔ TNI က ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊအေနနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ကင္းျပီး စိတ္ခ်လက္ခ် တပ္က အနားယူႏုိင္မွာျဖစ္တယ္လုိ႔ပါ TNI က ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သမၼထက္ပုိပီး အာဏာၾကီးေနတာကုိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလႊတ္ေရးကိစၥမွာ အထင္အရွား ျမင္ရပါတယ္။
စစ္အစိုးရ အေျခခံဥပေဒကုိၾကည့္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကုိ သမတ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာကုိေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ အမတ္ေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။
စစ္ တပ္ ဘာ ေၾကာင့္ သ မၼ တ အ ေ ပၚ ေ ရာ က္ ေ န လဲ
ကာခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လႈိင္
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံျခဳံေရးေကာင္စီ (ကာလုံ)အဖြဲ႔ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တျခားလုံျခဳံေရးရာ ကိစၥေတြကုိ ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မယ္မသိရေသးေပမဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥမွာ ေတာ္ေတာ္ အေရးပါလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတဲ့ကိစၥ (power to grant amnesty) မွာသာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ကာလုံအဖြဲ႔ရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔အညီ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)မွာဆုိထားတဲ့အတြက္ ကာလုံရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ နားလည္ထားၾကပါတယ္။
ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ကေတာ့ သမၼတဟာ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္ေပးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္လုိကိစၥမွာ ကာလုံေထာက္ခံခ်က္မလုိဘဲ သမၼတက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကာလုံက သမၼတအထက္ေရာက္ေန
လက္ေတြ႔မွာ ၂၀၁၂ ခု ဇႏၷ၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ေခါင္းစဥ္သာ လႊတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အမည္တပ္ထားေပမဲ့ ျပစ္ဒဏ္ သက္သာေအာင္ ေလွ်ာ့ေပါ့တာေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ ေရွ့ေနအေတာ္မ်ားမ်ားက မွတ္ယူၾကပါတယ္။
သတင္းစာမွာ အမိန္႔အျပည့္အစုံထြက္လာေတာ့မွ ေခါင္းစဥ္က ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ) ျဖစ္ေနပီး အမိန္႔စာသားက ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ျဖစ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)(ခ) ၂မ်ိဳးလုံးကုိ စြက္ဘက္ က်င့္သုံးေနတဲ့အတြက္ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ထက္ ပုိပီး လက္ေစာင္းထက္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။
တည့္တည့္ေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အထက္မွာ ရွိေနတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္ဗိုလ္က ၆ ဦးပါေနတာမုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႔အထက္မွာ အျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
ကာလုံမွာ စစ္တပ္က ဘာေၾကာင့္ ၆ မဲအသာရေနလဲ
ကာလုံအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦး
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ဘယ္ႏွစ္ဦးပါသလဲျပန္ၾကည့္ရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္-ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳဴပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစုိး၀င္း ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္း၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ကုိကုိနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ၾကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသိန္းေဌးတုိ႔ ၅ ဦးဟာ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္အရာရွိေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒုသမၼတ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးကလဲ ၾကံ့ဖြံအမတ္ေတြက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမဟုတ္ဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၂၅ ရာႏွဳန္း စစ္ဗုိလ္အုပ္စုက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမုိ႔ အဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ၆ မဲ အသာစီး ရထားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ တြက္ၾကည့္ရင္ ကာလုုံရဲ႕ ၅၅%က စစ္တပ္က စစ္ဗိုုလ္ေတြသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ သာ ဆက္ပီး အတည္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေနာင္လာမဲ့ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္ တတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္စတဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း အသီးသီးမွာလဲ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က အျမဲတန္း ၆မဲ အသာစီးရေနအုံးမယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္အဖြဲ႕၀င္ ၅ ဦးမွာ ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းကလြဲရင္ က်န္ေလးဦးက အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ေတြျဖစ္ေနလုိ႔ ဒီ ၅ ဦးလုံးကုိ အရပ္သားလုိ႔ ထားတြက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ သမၼတက ဥကၠဌလုိ႔ဆုိေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ စစ္တပ္က ၆မဲအသာစီးရထားတဲ့အတြက္ တကဲ့ဆုံးျဖတ္ခြင့္ အာဏာက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္မွာမရွိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ လက္ထဲမွာသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အဖြဲ႕အစည္းလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းတခ်ိဳံက ယူဆတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးေရးနဲ့ ပတ္သက္ပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ့သေဘာထားဘာလဲ- သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းရွိသလား-ေနာက္ကြယ္မွာ ဦးသန္းေရႊရဲ့ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ရွိႏုိင္သလားဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြလဲ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းဘုိ႔ လုိသလား
အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ့ အေရးပါမႈဟာ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာတဲ့အပုိင္းမွာ ပုိပီး ေပၚလြင္လာပါတယ္။
အေရးေပၚ အေျခအေနေတာင္မွ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။
ျပည္သူေတြရဲ့ အသက္အုိးအိမ္ စည္းစိမ္ထိပါးေစမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ိဳးဆုိရင္ သမတ ဦးသိန္းစိန္က အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးလုံးနဲ့ ညွိေနစရာမလုိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္၊ ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစိုး၀င္း၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိ ၄ ဦးနဲ႔ညွိပီး အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး
ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိတုိ႔ ၂ ဦးဟာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာႏုိင္တဲ့ ၀န္ၾကီးေတြမုိ႔ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႔မွာေတာင္ တျခား၀န္ၾကီးေတြထက္ အာဏာပုိၾကီးမားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြ ျဖစ္ေနတဲ႔ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္အေရးေပၚအေျခအေနကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးမႈျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္နဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ လက္လႊတ္ရမဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေရာက္ေအာင္ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈေတြျဖစ္ပီဆုိရင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အခ်ိန္၁ ႏွစ္ၾကာမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာပီး ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ လႊဲအပ္ေပးရမယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒနဲ့ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ (အမ်ားထင္သလုိ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းစရာမလုိဘဲ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတကလႊဲေျပာင္း အပ္ႏွင္းေပးမဲ႔ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ကုိ လက္ခံယူဘုိ႔ ထုိင္ေနရုံသာ လုိပါတယ္)။ တႏွစ္ျပည့္ပီးလုိ႔ ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္တုိးေပးဘုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ေတာင္းခံလာရင္ ၆ လ သက္တမ္း ၂ ၾကိမ္ထိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က တုိးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သေဘာကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ၂ ႏွစ္ထိ အေျခခံဥပေဒအရ တရား၀င္ အာဏာသိမ္းထားခြင့္ရွိေအာင္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ က်ားကန္ေပးထားတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီတဖြဲ့လုံးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ျပင္ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ တရား၀င္ ၂ ႏွစ္ အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိတဲ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိႈင္အေနနဲ႔ ဦးသန္းေရႊရဲ့ၾသဇာကလြတ္ေအာင္ ဦးေန၀င္းအေပၚ ဦးသန္းေရႊ လုပ္ခဲ့သလုိ ဦးသန္းေရႊနဲ့ မိသားစုကုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်တဲ့ထိ အာဏာစက္ျပဘုိ႔ၾကိဳးစားမလားဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမတနဲ႔ ကာလုံ
ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ သမတရဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတယ္လုိ႔ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ Transnational Institute (TNI) က ယူဆပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေရးပါတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ေတာ့မယ္ဆုိရင္ သမတဟာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ တုိင္ပင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ (တုိင္းျပည္ရဲ့ သတ္မွတ္ေနရာေတြမွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း) ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ တရားစီရင္ေရး အာဏာေပးထားမဲ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကျငာမဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးဆုိရင္လဲ သမၼတကသာ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။
ခုလို အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတဲ့အတြက္ သမၼတနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ၂ ဦးအနက္ တဦးဦးက အာဏာကုိ အလြန္အက်ံြ သုံးတာမ်ိဳးမျဖစ္ဘုိ႔အျပင္ ေနာက္ထပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊလုိ အာဏာရွင္မ်ိဳး မေပၚေအာင္ တားျမစ္ထားတဲ့သေဘာလုိ႔ TNI က ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊအေနနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ကင္းျပီး စိတ္ခ်လက္ခ် တပ္က အနားယူႏုိင္မွာျဖစ္တယ္လုိ႔ပါ TNI က ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သမၼထက္ပုိပီး အာဏာၾကီးေနတာကုိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလႊတ္ေရးကိစၥမွာ အထင္အရွား ျမင္ရပါတယ္။
စစ္အစိုးရ အေျခခံဥပေဒကုိၾကည့္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကုိ သမတ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာကုိေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ အမတ္ေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။
စစ္ တပ္ ဘာ ေၾကာင့္ သ မၼ တ အ ေ ပၚ ေ ရာ က္ ေ န လဲ
ကာခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လႈိင္
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံျခဳံေရးေကာင္စီ (ကာလုံ)အဖြဲ႔ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တျခားလုံျခဳံေရးရာ ကိစၥေတြကုိ ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မယ္မသိရေသးေပမဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥမွာ ေတာ္ေတာ္ အေရးပါလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတဲ့ကိစၥ (power to grant amnesty) မွာသာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ကာလုံအဖြဲ႔ရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔အညီ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)မွာဆုိထားတဲ့အတြက္ ကာလုံရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ နားလည္ထားၾကပါတယ္။
ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ကေတာ့ သမၼတဟာ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္ေပးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္လုိကိစၥမွာ ကာလုံေထာက္ခံခ်က္မလုိဘဲ သမၼတက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကာလုံက သမၼတအထက္ေရာက္ေန
လက္ေတြ႔မွာ ၂၀၁၂ ခု ဇႏၷ၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ေခါင္းစဥ္သာ လႊတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အမည္တပ္ထားေပမဲ့ ျပစ္ဒဏ္ သက္သာေအာင္ ေလွ်ာ့ေပါ့တာေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ ေရွ့ေနအေတာ္မ်ားမ်ားက မွတ္ယူၾကပါတယ္။
သတင္းစာမွာ အမိန္႔အျပည့္အစုံထြက္လာေတာ့မွ ေခါင္းစဥ္က ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ) ျဖစ္ေနပီး အမိန္႔စာသားက ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ျဖစ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)(ခ) ၂မ်ိဳးလုံးကုိ စြက္ဘက္ က်င့္သုံးေနတဲ့အတြက္ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ထက္ ပုိပီး လက္ေစာင္းထက္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။
တည့္တည့္ေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အထက္မွာ ရွိေနတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္ဗိုလ္က ၆ ဦးပါေနတာမုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႔အထက္မွာ အျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
ကာလုံမွာ စစ္တပ္က ဘာေၾကာင့္ ၆ မဲအသာရေနလဲ
ကာလုံအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦး
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ဘယ္ႏွစ္ဦးပါသလဲျပန္ၾကည့္ရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္-ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳဴပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစုိး၀င္း ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္း၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ကုိကုိနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ၾကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသိန္းေဌးတုိ႔ ၅ ဦးဟာ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္အရာရွိေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒုသမၼတ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးကလဲ ၾကံ့ဖြံအမတ္ေတြက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမဟုတ္ဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၂၅ ရာႏွဳန္း စစ္ဗုိလ္အုပ္စုက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမုိ႔ အဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ၆ မဲ အသာစီး ရထားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ တြက္ၾကည့္ရင္ ကာလုုံရဲ႕ ၅၅%က စစ္တပ္က စစ္ဗိုုလ္ေတြသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ သာ ဆက္ပီး အတည္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေနာင္လာမဲ့ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္ တတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္စတဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း အသီးသီးမွာလဲ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က အျမဲတန္း ၆မဲ အသာစီးရေနအုံးမယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္အဖြဲ႕၀င္ ၅ ဦးမွာ ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းကလြဲရင္ က်န္ေလးဦးက အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ေတြျဖစ္ေနလုိ႔ ဒီ ၅ ဦးလုံးကုိ အရပ္သားလုိ႔ ထားတြက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ သမၼတက ဥကၠဌလုိ႔ဆုိေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ စစ္တပ္က ၆မဲအသာစီးရထားတဲ့အတြက္ တကဲ့ဆုံးျဖတ္ခြင့္ အာဏာက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္မွာမရွိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ လက္ထဲမွာသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အဖြဲ႕အစည္းလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းတခ်ိဳံက ယူဆတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးေရးနဲ့ ပတ္သက္ပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ့သေဘာထားဘာလဲ- သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းရွိသလား-ေနာက္ကြယ္မွာ ဦးသန္းေရႊရဲ့ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ရွိႏုိင္သလားဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြလဲ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းဘုိ႔ လုိသလား
အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ့ အေရးပါမႈဟာ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာတဲ့အပုိင္းမွာ ပုိပီး ေပၚလြင္လာပါတယ္။
အေရးေပၚ အေျခအေနေတာင္မွ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။
ျပည္သူေတြရဲ့ အသက္အုိးအိမ္ စည္းစိမ္ထိပါးေစမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ိဳးဆုိရင္ သမတ ဦးသိန္းစိန္က အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးလုံးနဲ့ ညွိေနစရာမလုိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္၊ ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစိုး၀င္း၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိ ၄ ဦးနဲ႔ညွိပီး အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး
ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိတုိ႔ ၂ ဦးဟာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာႏုိင္တဲ့ ၀န္ၾကီးေတြမုိ႔ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႔မွာေတာင္ တျခား၀န္ၾကီးေတြထက္ အာဏာပုိၾကီးမားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြ ျဖစ္ေနတဲ႔ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္အေရးေပၚအေျခအေနကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးမႈျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္နဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ လက္လႊတ္ရမဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေရာက္ေအာင္ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈေတြျဖစ္ပီဆုိရင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အခ်ိန္၁ ႏွစ္ၾကာမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာပီး ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ လႊဲအပ္ေပးရမယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒနဲ့ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ (အမ်ားထင္သလုိ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းစရာမလုိဘဲ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတကလႊဲေျပာင္း အပ္ႏွင္းေပးမဲ႔ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ကုိ လက္ခံယူဘုိ႔ ထုိင္ေနရုံသာ လုိပါတယ္)။ တႏွစ္ျပည့္ပီးလုိ႔ ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္တုိးေပးဘုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ေတာင္းခံလာရင္ ၆ လ သက္တမ္း ၂ ၾကိမ္ထိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က တုိးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သေဘာကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ၂ ႏွစ္ထိ အေျခခံဥပေဒအရ တရား၀င္ အာဏာသိမ္းထားခြင့္ရွိေအာင္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ က်ားကန္ေပးထားတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီတဖြဲ့လုံးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ျပင္ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ တရား၀င္ ၂ ႏွစ္ အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိတဲ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိႈင္အေနနဲ႔ ဦးသန္းေရႊရဲ့ၾသဇာကလြတ္ေအာင္ ဦးေန၀င္းအေပၚ ဦးသန္းေရႊ လုပ္ခဲ့သလုိ ဦးသန္းေရႊနဲ့ မိသားစုကုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်တဲ့ထိ အာဏာစက္ျပဘုိ႔ၾကိဳးစားမလားဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမတနဲ႔ ကာလုံ
ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ သမတရဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတယ္လုိ႔ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ Transnational Institute (TNI) က ယူဆပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေရးပါတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ေတာ့မယ္ဆုိရင္ သမတဟာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ တုိင္ပင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ (တုိင္းျပည္ရဲ့ သတ္မွတ္ေနရာေတြမွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း) ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ တရားစီရင္ေရး အာဏာေပးထားမဲ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကျငာမဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးဆုိရင္လဲ သမၼတကသာ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။
ခုလို အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတဲ့အတြက္ သမၼတနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ၂ ဦးအနက္ တဦးဦးက အာဏာကုိ အလြန္အက်ံြ သုံးတာမ်ိဳးမျဖစ္ဘုိ႔အျပင္ ေနာက္ထပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊလုိ အာဏာရွင္မ်ိဳး မေပၚေအာင္ တားျမစ္ထားတဲ့သေဘာလုိ႔ TNI က ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊအေနနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ကင္းျပီး စိတ္ခ်လက္ခ် တပ္က အနားယူႏုိင္မွာျဖစ္တယ္လုိ႔ပါ TNI က ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သမၼထက္ပုိပီး အာဏာၾကီးေနတာကုိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလႊတ္ေရးကိစၥမွာ အထင္အရွား ျမင္ရပါတယ္။
စစ္အစိုးရ အေျခခံဥပေဒကုိၾကည့္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကုိ သမတ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာကုိေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ အမတ္ေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။
စစ္ တပ္ ဘာ ေၾကာင့္ သ မၼ တ အ ေ ပၚ ေ ရာ က္ ေ န လဲ
ကာခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လႈိင္
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံျခဳံေရးေကာင္စီ (ကာလုံ)အဖြဲ႔ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တျခားလုံျခဳံေရးရာ ကိစၥေတြကုိ ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မယ္မသိရေသးေပမဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥမွာ ေတာ္ေတာ္ အေရးပါလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတဲ့ကိစၥ (power to grant amnesty) မွာသာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ကာလုံအဖြဲ႔ရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔အညီ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)မွာဆုိထားတဲ့အတြက္ ကာလုံရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ နားလည္ထားၾကပါတယ္။
ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ကေတာ့ သမၼတဟာ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္ေပးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ျပစ္ဒဏ္လြတ္ျငိမ္းခြင့္လုိကိစၥမွာ ကာလုံေထာက္ခံခ်က္မလုိဘဲ သမၼတက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကာလုံက သမၼတအထက္ေရာက္ေန
လက္ေတြ႔မွာ ၂၀၁၂ ခု ဇႏၷ၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မွာ ေခါင္းစဥ္သာ လႊတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အမည္တပ္ထားေပမဲ့ ျပစ္ဒဏ္ သက္သာေအာင္ ေလွ်ာ့ေပါ့တာေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)နဲ႔သာ အက်ံဳး၀င္တယ္လုိ႔ ေရွ့ေနအေတာ္မ်ားမ်ားက မွတ္ယူၾကပါတယ္။
သတင္းစာမွာ အမိန္႔အျပည့္အစုံထြက္လာေတာ့မွ ေခါင္းစဥ္က ပုဒ္မ ၂၀၄(ခ) ျဖစ္ေနပီး အမိန္႔စာသားက ပုဒ္မ ၂၀၄(က) ျဖစ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄(က)(ခ) ၂မ်ိဳးလုံးကုိ စြက္ဘက္ က်င့္သုံးေနတဲ့အတြက္ သမၼတဥိးသိန္းစိန္ထက္ ပုိပီး လက္ေစာင္းထက္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။
တည့္တည့္ေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႔ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အထက္မွာ ရွိေနတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကာလုံအဖြဲ႕၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္ဗိုလ္က ၆ ဦးပါေနတာမုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႔အထက္မွာ အျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
ကာလုံမွာ စစ္တပ္က ဘာေၾကာင့္ ၆ မဲအသာရေနလဲ
ကာလုံအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦး
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ဘယ္ႏွစ္ဦးပါသလဲျပန္ၾကည့္ရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္-ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳဴပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစုိး၀င္း ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္း၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ကုိကုိနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ၾကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသိန္းေဌးတုိ႔ ၅ ဦးဟာ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္အရာရွိေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒုသမၼတ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးကလဲ ၾကံ့ဖြံအမတ္ေတြက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမဟုတ္ဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၂၅ ရာႏွဳန္း စစ္ဗုိလ္အုပ္စုက တင္ေျမွာက္တဲ့ ဒုသမၼတမုိ႔ အဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က ၆ မဲ အသာစီး ရထားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ တြက္ၾကည့္ရင္ ကာလုုံရဲ႕ ၅၅%က စစ္တပ္က စစ္ဗိုုလ္ေတြသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ သာ ဆက္ပီး အတည္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေနာင္လာမဲ့ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္ တတိယ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းလႊတ္ေတာ္စတဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း အသီးသီးမွာလဲ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ စစ္တပ္က အျမဲတန္း ၆မဲ အသာစီးရေနအုံးမယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္အဖြဲ႕၀င္ ၅ ဦးမွာ ဒုသမတ စုိင္းေမာက္ခမ္းကလြဲရင္ က်န္ေလးဦးက အရပ္၀တ္လဲထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ေတြျဖစ္ေနလုိ႔ ဒီ ၅ ဦးလုံးကုိ အရပ္သားလုိ႔ ထားတြက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးမွာ သမၼတက ဥကၠဌလုိ႔ဆုိေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ စစ္တပ္က ၆မဲအသာစီးရထားတဲ့အတြက္ တကဲ့ဆုံးျဖတ္ခြင့္ အာဏာက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္မွာမရွိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ လက္ထဲမွာသာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အဖြဲ႕အစည္းလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းတခ်ိဳံက ယူဆတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးေရးနဲ့ ပတ္သက္ပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ရဲ့သေဘာထားဘာလဲ- သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းရွိသလား-ေနာက္ကြယ္မွာ ဦးသန္းေရႊရဲ့ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ရွိႏုိင္သလားဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြလဲ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းဘုိ႔ လုိသလား
အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစိးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ့ အေရးပါမႈဟာ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာတဲ့အပုိင္းမွာ ပုိပီး ေပၚလြင္လာပါတယ္။
အေရးေပၚ အေျခအေနေတာင္မွ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။
ျပည္သူေတြရဲ့ အသက္အုိးအိမ္ စည္းစိမ္ထိပါးေစမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ိဳးဆုိရင္ သမတ ဦးသိန္းစိန္က အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ့၀င္ ၁၁ ဦးလုံးနဲ့ ညွိေနစရာမလုိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္၊ ဒု ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးစိုး၀င္း၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိ ၄ ဦးနဲ႔ညွိပီး အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွမင္းနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး
ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကုိကုိတုိ႔ ၂ ဦးဟာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာႏုိင္တဲ့ ၀န္ၾကီးေတြမုိ႔ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႔မွာေတာင္ တျခား၀န္ၾကီးေတြထက္ အာဏာပုိၾကီးမားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြ ျဖစ္ေနတဲ႔ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္အေရးေပၚအေျခအေနကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးမႈျပိဳကြဲမဲ့အႏၱရယ္နဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ လက္လႊတ္ရမဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေရာက္ေအာင္ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈေတြျဖစ္ပီဆုိရင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အခ်ိန္၁ ႏွစ္ၾကာမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကျငာပီး ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ လႊဲအပ္ေပးရမယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒနဲ့ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ (အမ်ားထင္သလုိ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းစရာမလုိဘဲ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတကလႊဲေျပာင္း အပ္ႏွင္းေပးမဲ႔ အာဏာၾကီး ၃ ရပ္ကုိ လက္ခံယူဘုိ႔ ထုိင္ေနရုံသာ လုိပါတယ္)။ တႏွစ္ျပည့္ပီးလုိ႔ ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္တုိးေပးဘုိ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ေတာင္းခံလာရင္ ၆ လ သက္တမ္း ၂ ၾကိမ္ထိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က တုိးေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သေဘာကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာရင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ၂ ႏွစ္ထိ အေျခခံဥပေဒအရ တရား၀င္ အာဏာသိမ္းထားခြင့္ရွိေအာင္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ က်ားကန္ေပးထားတဲ့ အဓိပၸါယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီတဖြဲ့လုံးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ျပင္ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ တရား၀င္ ၂ ႏွစ္ အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိတဲ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိႈင္အေနနဲ႔ ဦးသန္းေရႊရဲ့ၾသဇာကလြတ္ေအာင္ ဦးေန၀င္းအေပၚ ဦးသန္းေရႊ လုပ္ခဲ့သလုိ ဦးသန္းေရႊနဲ့ မိသားစုကုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်တဲ့ထိ အာဏာစက္ျပဘုိ႔ၾကိဳးစားမလားဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမတနဲ႔ ကာလုံ
ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ သမတရဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတယ္လုိ႔ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ Transnational Institute (TNI) က ယူဆပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေရးပါတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ေတာ့မယ္ဆုိရင္ သမတဟာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ တုိင္ပင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ (တုိင္းျပည္ရဲ့ သတ္မွတ္ေနရာေတြမွာ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း) ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ တရားစီရင္ေရး အာဏာေပးထားမဲ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကျငာမဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးဆုိရင္လဲ သမၼတကသာ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။
ခုလို အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းေပးထားတဲ့အတြက္ သမၼတနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ၂ ဦးအနက္ တဦးဦးက အာဏာကုိ အလြန္အက်ံြ သုံးတာမ်ိဳးမျဖစ္ဘုိ႔အျပင္ ေနာက္ထပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊလုိ အာဏာရွင္မ်ိဳး မေပၚေအာင္ တားျမစ္ထားတဲ့သေဘာလုိ႔ TNI က ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊအေနနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ကင္းျပီး စိတ္ခ်လက္ခ် တပ္က အနားယူႏုိင္မွာျဖစ္တယ္လုိ႔ပါ TNI က ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သမၼထက္ပုိပီး အာဏာၾကီးေနတာကုိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလႊတ္ေရးကိစၥမွာ အထင္အရွား ျမင္ရပါတယ္။
စစ္အစိုးရ အေျခခံဥပေဒကုိၾကည့္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကုိ သမတ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာကုိေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ အမတ္ေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြၾကား ခြဲေ၀ထားပါတယ္။
